Rekenproblemen in de dagelijkse praktijk

Rekenproblemen in de dagelijkse praktijk is de eerste blog uit een serie. In deze serie beschrijf ik verschillende leerproblemen die ik in mijn praktijk tegenkom. Vandaag de aftrap voor rekenen met begrip.  Oefenen met materialen is een essentieel onderdeel van de begripsvorming rondom rekenen. En dan vooral als kinderen dit vaak toepassen. Waarom het in mijn ogen belangrijk is om aan deze fase voldoende tijd te besteden leg ik uit aan de hand van een voorbeeld uit de praktijk. 

Een voorbeeld uit mijn praktijk.

Het voorbeeld uit mijn praktijk gaat over tafels,  tijdens het diagnostisch rekenonderzoek van Leon. Ik heb een bakje potloden op tafel staan en schrijf de som 5×4 op. Ik vraag Leon om deze som neer te leggen met potloden. Hij legt 5 potloden neer en 4 potloden. Als ik vraag wat de x betekent kan hij hier geen antwoord op geven. Op de vraag of hij een verhaal kan bedenken bij de som, blijft het stil. Dit kom ik niet alleen bij Leon tegen, maar bij veel andere kinderen in mijn praktijk.

Begripsvorming

Begripsvorming gaat over begrip van rekentaal. Het is de eerste fase uit het hoofdfasen model in het proces van leren rekenen. Een fase waar rekenproblemen bij zwakke rekenaars nogal eens start.

Om weer bij die tafel terug te keren, zoals de tafel waar ik met Leon aan zat.  Je laat een aantal doosjes potloden zien en stelt voor hier een verhaaltje mee te maken. Ik heb 3 doosjes potloden. In ieder doosje zitten 10 potloden. Hoeveel potloden heb ik nu? (context)

Je kunt er de som 3x 10 aan koppelen (bewerking) en het uitrekenen (oplossing) als 10+10+10. Dan zie je de x als herhaald optellen. Als laatste vertel je wat je gedaan hebt en wat de betekenis van x is.

Op deze manier pas je het drieslagmodel toe 

Laat de kinderen zelf met de potloden aan de gang gaan. Geef de som en laat de kinderen het neerleggen met de potloden. Of laat ze zelf groepjes neerleggen en de som erbij bedenken. Ook kun je ze een som geven waar ze zelf een verhaaltje bij bedenken en dit neerleggen met fiches.

Reflecteren na het oefenen

Na het oefenen is reflecteren over de opdracht heel belangrijk. Daarmee kunnen kinderen nadenken over wat ze gedaan hebben. Als begeleider observeer je of ze het begrepen hebben en of ze weten wat ze doen. Door dit te doen is het mogelijk een aantal rekenproblemen te voorkomen. 

Enkele vragen die je bijvoorbeeld kunt stellen bij het oefenen met de tafel en potloden:

• Past het verhaal bij je som?
• Past het materiaal zoals je het neergelegd hebt bij je som of bij je verhaal? 
• Waar in jouw verhaal zie ik de 3? En de 10?
• Waar komt de x in je verhaal voor? 

Naast het werken met concreet materiaal kun je de kinderen ook een (schematische) tekening laten maken bij het verhaal. Vaak zien ze door te tekenen welke bewerking ze moeten uitvoeren. Het rekenverhaal kun je vervolgens in een model laten zetten,

Zoals bij de som 3×10 , waarbij je een getallenlijn laat tekenen met 3 x een sprong van 10. ( foto )

Ik ben van mening dat als kinderen meer met materiaal aan de slag gaan, ze beter begrijpen wat ze doen als ze een som maken. Het begrip van rekentaal is de basis voor een stevig fundament waar je verder op kunt bouwen. Een aantal rekenproblemen wordt zo ondervangen.

Mocht je vragen hebben naar aanleiding van deze uitleg of heb je een kind in de klas die extra hulp nodig heeft met rekenen. Aarzel niet om contact met mij op te nemen of mij te bellen 0640308726